اسم جمع: اسم جمع کلمه ای است که برای نامیدن بر بیش از دو نفر ، یا بیش از دو چیز، یا بر بیش از دو مکان،یا بیش از دو زمان ، ویا برای اشارهبه بیش از دو نفر، ویا بیش از دو چیز ویا... بکار می رود..مانند:
* طالِبونَ * کُتُب * مَدارس * ایام * هولاء * اولئکَ
اسم جمع بر دو نوع است: )- جمع سالم )- جمع مُکَسّر
)- جمع
سالم: میدانیم که اسم جمع از اسم مفرد
ساخته می شود. حال اگر شکل مفرد یک اسم
(اسم مفرد) به هنگام تبدیل شدن به جمع تغییری نکند، به آن جمع سالم می
گویند.( در حقیقت مفرد کلمه سالم باقی مانده است وتنها حروفی مانند( ونَ – ینَ
- ات ) به آخر اسم اضافه شده است). مانند:
*لاعِب لاعِبونَ . * لاعِبَة لاعِباتٌ .
)- جمع مُکَسَّر: دانستیم اسم جمع از اسم مفرد ساخته می شود، حال اگرشکل مفرد یک اسم (اسم مفرد) به هنگام تبدیل شدن به جمع تغییر کند( مثلاً حرف یا حروفی به آن اضافه ویا از آن کم شود)به آن جمع مُکَسَّر می گویند.
{ مُکَسَّر در لغت به معنی شکسته است و از آن جهت به آن جمع مکسَّر می گویند که به هنگام جمع بستن ، به مفرد اسم، حروفی اضافه یا از آن کم می شود در اصطلاح مفرد کلمه می شکند}.
مانند:* کتاب کُتُب . * کَنز کُنوز .
برای ساخت جمع مُکَسَّر روش و دستور خاصی وجود ندارد، در اصطلاح جمع های مُکَسَّر(سماعی) یعنی (شنیدنی) هستند . یعنی ما با شنیدن از گذشتگان است که اکنون می دانیم مثلاً( مساجد ) جمع کلمه (مسجد) است. و (شُهداء) جمع کلمه ( شهید) است. و (مَدارس )جمع کلمه (مَدرسة) است و غیره
در جدول زیر تعدادی از جمع های مُکَسَّر رایج آمده است.