سوّم شخص جمع
در این حالت انجام دادن یک کار را به کسانی که غایب اند(دو یا چند نفر) ، نسبت می دهیم.
((منظور از غایب یعنی کسانی که کنار ما حضور نداشته باشند و ما درباره (آنها ) صحبت می کنیم)). مانند:
آنها رفتند= هُما ذَهَبا ، هُما ذَهَبَتا ، هُم ذَهَبوا ، هُنَّ ذَهَبْنَ.
یک سوال؟
به چه دلیل فعل فارسی سوّم شخص جمع تنها(یک1)حالت دارد درحالی که فعل عربی آن(چهار4)حالت دارد؟
جواب:
1). در زبان فارسی ما فعلی نداریم که اختصاصاً برای اسم مثنی بکار رود ؛ پس از فعل های جمع، هم برای جمع و هَم برای مثنی استفاده می کنیم. مثلاً از فعل ((رفتند)) هم برای خطاب به دونفر و هم برای خطاب به چند نفر استفاده می شود.
2).همچنین فعل های زبان فارسی برای مذکر و مونث یکسان بکارمی روند.
بنابراین فعلی که برای (مثنی وجمع)(مذکر ومونث)یکسان بکار رود تنها یک حالت دارد
امّا در عربی برای اسم مثنی مذکراز (فعل مثنی مذکر) (1)
و برای اسم مثنی مونث از(فعل مثنی مونث)(2)
وبرای اسم جمع مذکر از (فعل جمع مذکر)(3)
و برای اسم جمع مونث هم از (فعل جمع مونث)(4) استفاده می شود.
بنابراین فعلی که برای هر چهارحالت به شکل آن حالت ها بکار می رود چهار حالت نیز خواهد داشت .
می دانیم که هر فعل در فارسی و عربی دارای شناسه ای است که این شناسه نوع حالتِ فعل را به ما نشان می دهد.مثلاً(اوّل شخص ویا دوّم شخص ویا...)بودن را
شناسه سوّم شخص جمع
شناسه سوّم شخص جمع در فعل فارسی(نـــــد) است،که به آخر ریشه فعل اضافه می شود.مانند:
با نگاه به شناسه افعال ،فعل سوّم شخص جمع را به درستی تشخیص خواهیم داد.
خواندم خواند
خواندید خواندی خواندند 
شناسه سوّم شخص جمع در فعل عربی ( ــا _ ـتا _ ــوا _ ــْنَ ) است که به آخر ریشه فعل {سه حرف اصلی فعل} اضافه می شود.
شناسه سوّم شخص جمع برای حالتِ(مثنی مُذکر )، (( ــا)) است،که به آخر ریشه فعل اضافه می شود.مانند:
شناسه سوّم شخص جمع برای حالتِ(مثنی مونث )،(( ـتا)) است،که به آخر ریشه فعل اضافه می شود.مانند:
شناسه سوّم شخص جمع برای حالتِ (جمع مُذکر)،(( ــوا )) است،که به آخر ریشه فعل اضافه می شود.
(در این حالت الف آخر کلمه خوانده نمی شود؛ فقط نوشته می شود که به آن الف زینت می گویند)
مانند:
شناسه سوّم شخص جمع برای حالتِ(جمع مُونث)، (( ــْنَ)) است،که به آخر ریشه فعل اضافه می شود.مانند:
ضمایر منفصل و متصل سوّم شخص جمع
چنانکه می دانید تمام حالات فعل های فارسی{6حالت} و عربی{14حالت} دارای دو نوع ضمیر (منفصل و متصل) مخصوص به خود هستند.
ضمیرمنفصل سوّم شخص جمع فعل فارسی((آنها،ایشان))وضمیرمتصل آن (( ـِشان)) است.
ضمیرمنفصل سوّم شخص جمع برای دو حالتِ(مُثنی مذکر و مُثنی مونث) ((هُما)) و ضمیر متصل آن (( ــهُما)) است ،به معنی ــِشان در زبان فارسی.
ضمیرمنفصل سوّم شخص جمع برای حالتِ(جمع مذکر) ،((هُم)) و ضمیر متصل آن (( ـهُم )) است ،به معنی ــِشان در زبان فارسی.
ضمیرمنفصل سوّم شخص جمع برای حالتِ(جمع مونث) ،((هُنَّ)) و ضمیر متصل آن ((ـهُنَّ)) است ،به معنی ــِشان در زبان فارسی.
نکته:
در حالت ها مختلف فعل سوّم شخص جمع( ضمایر منفصل و متصل ) آن یکسانند.
جدول ضمایر منفصل و متصل سوّم شخص جمع
گاهی ضمایر متصل{ ـهُ. ـهُما . ـهُم . ـهُنَّ }
به صورت { ـهِ . ـهِما . ـهِم . ـهِنَّ }
نوشته و خوانده می شوند. مانند: ((دَفتَرِهِ . فیهِ ))
امّا چه زمانی؟
زمانی که حرف قبل از این ضمایر حرکت کسره ــِ ، و یا صداهای کشیده( آ- ای- او) داشته باشند.
مثال در کتاب:
وَقَعَتْ فی الشَّبَکَةِ لِنَجاتِهِنَّ. ( درس دهم عربی پایه هفتم )
هُما ساکِنانِ مَعَ أولادِهِما . ( درس نهم عربی پایه هفتم )
و چه زمانی به همان شکل اصلی خود با حرکت ضمه _ُ نوشته می شوند.
زمانی که قبل از این ضمایر حرکت فتحه و یا ضمه باشد.
مانند: عبادَهُ . رَسُولُهُ
اسم با فعل در یک جمله عربی باید
مطابق هم باشند.
مثلاً:
((اسم اگر مثنی مذکر باشد فعل هم باید مثنی مذکر باشد)). ویا اگر
((اسم ما جمع مونث باشد فعل هم باید جمع مونث باشد)) و...
مانند:( الطّالبانِ ذَهَبا الی الْمَدرَسَةِ.) ، ( الطّالباتُ ذَهَبْنَ الی الْمَدرَسَةِ .)
همچنین در جواب به سوالاتی که در سوال آن از یکی از حالت های فعل (سوّم شخص جمع) استفاده شده باشدباید در جواب ازهمان حالت فعل (سوّم شخص جمع ) برای پاسخ استفاده نمود.
مانند:
هل الطّالبانِ ذَهَبا الی الْمَدرَسَةِ ؟ نَعَم؛ ذَهَبَا
هل الطّالبات کَتَبْنَ دَرْسَکُنَّ ؟ نَعَم؛ کَتَبْنَ
حال شما جواب صحیح سوال زیر را مشخص کنید.
* شما می توانید نظرتان را در مورد مطالب بالا از قسمت ثبت نظرات وبلاگ ارسال نمائید.*
باتشکر
علی
